Bez wątpienia jedną z piękniejszych i ciekawszych roślin kserotermicznych jest sasanka łąkowa (Anemone pratensis). Roślina ta występuje w stanie dzikim niemal w całej Europie, ale zarówno w Polsce jak i w Niemczech jest rzadkością.
Sasanki kwitną od kwietnia do czerwca, chociaż w sprzyjających warunkach potrafią zakwitnąć ponownie jesienią. Dorastają do wysokości 8-25 cm, a podczas owocowania nawet 45 cm. Ich fioletowe bądź czasem czarnofioletowe kwiaty są pojedyncze, zwieszone o dzwonkowatym kształcie. Łodyga jest silnie owłosiona długimi, białymi włoskami. Liście odziomkowe są pierzastosieczne, złożone z długich, wąskich odcinków. Owocem jest niełupka z długą pierzastą ością, gdyż nasiona rozsiewane są przez wiatr*.
Roślina objęta jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową i zamieszczona w Czerwonej liście roślin i grzybów Polski z kategorią narażonej na wyginięcie (VU). W Niemczech sasanka również zamieszczona została jako narażona na wyginięcie w lokalnych Czerwonych listach roślin Brandenburgii i Meklemburgii-Pomorza Przedniego.
Na murawach poddawanych działaniom pielęgnacyjnym w projekcie „Ochrona muraw kserotermicznych w polsko-niemieckim obszarze przygranicznym”, na przełomie kwietnia i maja br. odszukaliśmy kilkanaście okazów sasanek w obszarze Helle koło Neuhof oraz pojedyncze okazy w okolicach Nadrensee i obszarach Neuhof, Neurosow.
Zdjęcia: J. Fröhlich.
*Źródła informacji:
Piękoś-Mirkowa H., Mirek Z.: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006.
Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016.
Ristow M., Herrmann A., Illig H., Klemm G., Kummer V., KlägeH.-Ch., Machatzi B., Raetzel S., Schwarz R., Zimmermann F., Rote Liste der etablierten Gefäßpflanzen Brandenburgs, Naturschutz und Landschaftspflege in Brandenburg 15 (4), 2006.
Voigtländer U. und Henker H. unter Mitarbeit von Abdank A., Berg Ch., Litterski B. , Markgraf P., Mohr A., Schlüter U., Die Rote Liste der Höheren Pflanzen Mecklenburg-Vorpommerns, Umweltministerium Mecklenburg-Vorpommern (Hrsg.), Schwerin 2005.
Projekt Ochrona muraw kserotermicznych w polsko-niemieckim obszarze przygranicznym finansowany jest z Programu Współpracy INTERREG V A Meklemburgia-Pomorze Przednie / Brandenburgia / Polska w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Projekt realizowany jest także przy wsparciu finansowym Baltic See Conservation Fundation.
Eine der schönsten und interessantesten Pflanzen, die zu Trockenrasen gehören, ist die Wiesen-Kuhschelle (Anemone pratensis). Die Pflanze kommt in der Natur fast überall in Europa vor, ist aber sowohl in Polen als auch in Deutschland selten.
Kuhschellen blühen von April bis Juni, können aber unter günstigen Bedingungen auch noch im Herbst blühen. Sie erreichen eine Höhe von 8-25 cm, während der Fruchtbildung sogar 45 cm. Ihre violetten oder manchmal schwarz-violetten Blüten sind einfach, hängend und glockenförmig. Der Stängel ist intensiv mit langen, weißen Haaren besetzt.
Die Stängelblätter sind fiederspaltig und bestehen aus langen, schmalen Segmenten. Die Frucht ist eine Achäne mit einem langen, gefiederten Stachel, da die Samen durch den Wind verbreitet werden*.
Die Pflanze steht in Polen unter strengem Artenschutz und ist in der Roten Liste der Pflanzen und Pilze Polens mit der Kategorie vom Aussterben bedroht (VU) aufgeführt. In Deutschland ist die Wiesen-Kuhschelle auch in den lokalen Roten Listen von Brandenburg und Mecklenburg-Vorpommern als vom Aussterben bedroht aufgeführt.
Auf den Trockenrasenflächen, die im Rahmen des Projekts „Schutz der Trockenrasen im deutsch-polnischen Grenzgebiet” den Pflegemaßnahmen unterzogen werden, haben wir Ende April und Anfang Mai im Gebiet Helle bei Neuhof mehrere Exemplare der Wiesen-Kuhschelle und einzelne Exemplare beim Nadrensee und in den Gebieten Neuhof, Neurosow gefunden.
Fotos: J. Fröhlich.
*Informationsquelle:
Piękoś-Mirkowa H., Mirek Z.: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006.
Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016.
Ristow M., Herrmann A., Illig H., Klemm G., Kummer V., KlägeH.-Ch., Machatzi B., Raetzel S., Schwarz R., Zimmermann F., Rote Liste der etablierten Gefäßpflanzen Brandenburgs, Naturschutz und Landschaftspflege in Brandenburg 15 (4), 2006.
Voigtländer U. und Henker H. unter Mitarbeit von Abdank A., Berg Ch., Litterski B. , Markgraf P., Mohr A., Schlüter U., Die Rote Liste der Höheren Pflanzen Mecklenburg-Vorpommerns, Umweltministerium Mecklenburg-Vorpommern (Hrsg.), Schwerin 2005.
Das Projekt „Schutz der Trockenrasen im deutsch-polnischen Grenzgebiet” wird im Rahmen des Programms Interreg V A Mecklenburg-Vorpommern / Brandenburg / Polen durch die Europäische Union aus Mitteln des Fonds für Regionale Entwicklung (EFRE) kofinanziert. Das Projekt wird auch mit finanzieller Unterstützung der Baltic See Conservation Foundation durchgeführt.
