Poprawa jakości ekologicznej jeziora Jeziorko we Wdzydzach Kiszewskich poprzez wykorzystanie metod probiotycznych z monitoringiem indukowanych zmian i opracowaniem służącym propagowaniu metody (2016-2019)

Cele projektu:

Cel główny: Poprawa jakości ekologicznej ekosystemu jeziornego jeziora Jeziorko.

Cele szczegółowe:

trwała likwidacja stref beztlenowych w hypolimnionie,
wzrost produktywności wtórnej fauny bezkręgowej i kręgowej,
poprawa parametrów fizykochemicznych i hydrochemicznych wód jeziora Jeziorko,
sporządzenie opisu dobrej praktyki restytucji biocenoz na bazie dokumentacji naukowej monitorującej proces korzystnych zmian występujących w ekosystemie indukowanych zastosowaniem probiotyku.

Działania:

Realizacja zadania zasadniczo sprowadza się do kontrolowanej probiotycznej stymulacji procesów rozkładu materii organicznej osadów dennych w silnie zeutrofizowanym jeziorze Jeziorko w miejscowości Wdzydze Kiszewskie. Ze względu na obecny stan tego akwenu pojawił się problem utraty walorów siedliskowych, jak również użytkowych zbiornika w tym turystyczno-rekreacyjnych i rybackich (ostatnie odłowy komercyjne w roku 2000). Ekologicznie jezioro to jest typowym przykładem zjawiska rosnącej redukcji bioróżnorodności wraz ze wzrostem eutrofizmu (mało gatunków reprezentowanych masowo). Poprzez odpowiednią aplikację preparatu probiotycznego osiągnięty będzie efekt redukcji dominującego w chwili obecnej niekorzystnego biologicznie typu rozkładu materii organicznej przez beztlenowce bezwzględne. Likwidacja stref beztlenowych w hypolimnionie spowoduje wzrost produkcji wtórnej na dnie zbiornika głownie w postaci bezkręgowców dennych stanowiących ważne ogniwo łańcuchów pokarmowych istniejącej sieci troficznej. Spodziewany wzrost produkcji wtórnej spowoduje odbudowę utraconych nisz ekologicznych i tym samym możliwość powrotu utraconych w skutek eutrofizmu gatunków zwierząt i makrofitów (głównie ramienic). Oczekiwać należy także poprawy walorów estetycznych i użytkowych zbiornika. Wszystkie planowane działania realizowane będą pod naukowym nadzorem specjalistów z Wydziału Biologii Uniwersytetu Szczecińskiego, opisane wyżej efekty monitorowane (prarametray fizyko-chemiczne, biologiczne (makrofity, bentos, mikrobiologia osadów) i dokumentowane naukowo. Projekt planuje się realizować systemem sekwencji następujących działań.

Termin realizacji: 1 czerwca 2016 r. – 31 stycznia 2019 r.

Ze względu na zasadniczy cel projektu, polegający na minimalizacji negatywnych skutków hypertrofii jeziora koncentracja działań zlokalizowana będzie wokół skuteczności probiotycznych metod restytucji siedlisk jeziornych.

Model planowanych prac będzie oparty o następujący schemat:

ocena stanu hydrochemicznego (określenie typu miktycznego jeziora, badania stratyfikacji termicznej, tlenowej, pH oraz standardowe wskaźniki jakości hydrochemicznej – ChZT, BZT₅, koncentracja biogenów, jonów wapnia, chloru i siarki, badania stanu osadów – potencjał redoks) i hydrobiologicznego (badania wchodzące w zakres LHS/Lake Habitat Survey – Ramowa Dyrektywa Wodna, mikrobiologiczna kontrola stanu osadów dennych) jeziora Jeziorko,
opracowanie sposobu aplikacji probiotyku w postaci „AQUAMAR WATER PURYFICATION” (wyznaczenie dawki, sposobu aplikacji oraz terminów aplikacji na podstawie analizy wyników ww. badań),
bieżąca kontrola zmian indukowanych aplikacją probiotyku, poprzez monitoring charakterystyk wymienionych w pkt. A,
dostosowanie parametrów powtórnej aplikacji do bieżących potrzeb,
monitoring zgodny ze schematem opisanym w pkt. A,
opracowanie wyników w postaci raportu, przygotowanie podstaw do publikacji w czasopismach naukowych i specjalistycznych.

Efekty:

Wskaźniki rezultatu:

likwidacja stref beztlenowych w hypolimnionie ze wszystkimi korzystnymi konsekwencjami biologicznymi tego faktu (wzrost produktywności wtórnej zbiornika).

Wskaźniki produktu:

– rewitalizacja 9,1 ha jeziora jeziorko poprzez uruchomienie korzystnych procesów zmian w siedliskach indukowanych likwidacją stref beztlenowych istniejących obecnie na powierzchni ok. 5,5 ha jego dna,

– wykonanie opracowania będącego podstawą dalszych publikacji, wykazujących skuteczność zastosowanej metody na bazie badań naukowych.

Niemierzalne efekty ekologiczne projektu:

Poprawa sprawności funkcjonowania ekosystemu jeziornego, poprzez modyfikację cykli obiegu pierwiastków biogennych. Niemierzalnym efektem ekologicznym projektu będzie również spowodowanie wzrostu produkcji wtórnej, jako odbiornika nadmiernej obecnie produkcji pierwotnej zbiornika. Istotne jest również zahamowanie procesu eutrofizacji i złagodzenie przejawów wysokiego poziomu eutrofizmu. W perspektywie długofalowej spodziewany jest wzrost produktywności rybackiej, a także obniżenie częstotliwości i intensywności zakwitów glonowych, dzięki akumulacji związków fosforu w osadach dennych oraz ich odprowadzania poprzez odłowy rybackie. Spodziewany jest także wzrost atrakcyjności turystyczno-rekreacyjnej zbiornika.

Broszura „Bioremediacja mikrobiologiczna jeziora Jeziorko Wdzydzkie we Wdzydzach” dostępna w dziale publikacje oraz raport z realizacji projektu:

Jeziorko Wdzydzkie we Wdzydzach -raport cz1

Jeziorko Wdzydzkie we Wdzydzach -raport cz2