Wycieczki po murawach kserotermicznych – nie tylko tych z projektu INT162! (część III)

Führungen durch Trockenrasen - nicht nur diese, die im Projekt INT162 gepflegt werden! (Teil III)

8 czerwca 2021
Wycieczki po murawach kserotermicznych – nie tylko tych z projektu INT162! (część III)

Wspólna metodyka inwentaryzacji/mapowania muraw kserotermicznych w projekcie INT162

Kolejny wykaz najciekawszych ogólnodostępnych miejsc z murawami kserotermicznymi, które proponujemy odwiedzić dotyczy gminy Cedynia w województwie zachodniopomorskim.

Jako pierwszy proponujemy jeden z najstarszych w regionie rezerwatów przyrody – „Bielinek”. Obiekt chroniony był już od roku 1927. Obecnie zajmuje powierzchnię ponad 76 ha, a jego celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych zespołów leśnostepowych na zboczach przełomowej doliny Odry ze stanowiskami rzadkich gatunków roślin, m. in. dębu omszonego Quercus pubescens występującego poza granicą zasięgu i na jedynym stanowisku w Polsce oraz gatunków śródziemnomorskich i pontyjskich. Przez rezerwat przebiegają dwa szlaki piesze, w tym jeden dedykowany jest szczególnie miłośnikom muraw:

  • – „Szlak przez murawy” o długości 2141 m;
  • – „Szlak dydaktyczny” o długości 5146 m.

Na trasie szlaków, przebiegających po nieutwardzonych drogach leśnych, usadowiona jest mała infrastruktura turystyczna i liczne tablice informacyjne. Pamiętajmy, że w rezerwacie możemy poruszać się tylko po ww. szlakach!

Najcenniejszymi osobliwościami florystycznymi obiektu, oprócz dębu omszonego, są: nawrot czerwonobłękitny Lithospermum purpurocaeruleum, oman niemiecki Inula germanica (rezerwat jest jednocześnie jedynym stanowiskiem ww. gatunków w Polsce). Ta bardzo rozległa forma ochrony przyrody zlokalizowana jest pomiędzy miejscowości Bielinek, Markocin i Lubiechów Dolny.

Samochody można pozostawić na parkingach leśnych.

Drugim z proponowanych do odwiedzenia obiektów jest rezerwat przyrody „Wrzosowiska Cedyńskie im. inż. Wiesława Czyżewskiego”, nieopodal miejscowości Osinów Dolny. Cel ochrony rezerwatu jest bardzo „rozbudowany”, gdyż polega na zachowaniu wzgórz pokrytych wrzosowiskami oraz stanowisk roślinności kserotermicznej, a w szczególności utrzymaniu bioróżnorodności i organizacji socjalnej organizmów charakterystycznych dla terenów otwartych – wrzosowisk, muraw kserotermicznych i napiaskowych, zachowaniu rodzimych populacji gatunków roślin, grzybów, zwierząt i innych organizmów żywych występujących naturalnie w obrębie wrzosowisk oraz muraw kserotermicznych i napiaskowych, a także ochronie relacji ekologicznych między tymi populacjami oraz siedliskami występującymi w rezerwacie.

Choć obiekt nawiązuje nazwą wyłącznie do wrzosowisk, to murawy kserotermiczne i napiaskowe występują tu mozaikowo na około 15% powierzchni. Od strony drogi wojewódzkiej nr 124 przy rezerwacie zlokalizowany jest parking, od którego bezpośrednio wiedzie ścieżka piesza przez wrzosowiska do punktu widokowego. Ścieżka zaopatrzona jest w infrastrukturę turystyczną – bardzo pomocną przy wspinaczce po wzgórzach. Warto podkreślić, że obiekt i jego bezpośrednie sąsiedztwo leżą w obrębie wzniesień morenowych w paśmie tzw. Karpat Cedyńskich.

Cenną roślinność kserotermiczną, w tym pajęcznicę liliowatą Anthericum liliago i wężymorda stepowego Scorzonera purpurea można dostrzec już ze ścieżki. Pozostałe rzadkie  gatunki ciepłolubne stanowią: turzyca niska Carem supina, ożota zwyczajna Linosyris vulgaris, sasanka łąkowa Pulsatilla pratensis, wężymord stepowy Scorzonera purpura, ostnica włosowata Stipa capillata. Tu także możemy poruszać się tylko po wyznaczonym szlaku! Bezpośrednio z rezerwatu można ścieżką przejść na sąsiadującą z obiektem Górę Czcibora, tj. miejsce stoczenia legendarnej bitwy pod Cedynią w 972 roku.

Trzecią propozycją jest użytek ekologiczny „Murawa koło Kostrzynka” – uznany w 2006 roku dla zachowania okazałej murawy ostnicowej Potentillo – Stipetum capillatae. Jet to stanowisko m. in. ostnicy włoskowatej Stipa capillata, driakwi gołębiej Scabiosa columbaria, wilżyny ciernistej Ononis spinosa i innych pospolitych gatunków ciepłplubnych. Obiekt zajmuje około 2,50 ha. Na szycie obiektu (zbocza nieużytku pokopalnianego) zlokalizowany jest punkt widokowy z przepięknym widokiem na rozlewiska Odry. Obiekt także zaopatrzony jest w infrastrukturę turystyczną: schody, barierki, wiatę i tablice informacyjne.

Lokalizacja:

 

Wycieczki po murawach kserotermicznych – nie tylko tych z projektu INT162! (część III)

 

Wspólna metodyka inwentaryzacji/mapowania muraw kserotermicznych w projekcie INT162          Prezentacja projektu INT162 na webinarium poświęconym „Działaniom pielęgnacyjnym muraw kserotermicznych w Niemczech i Polsce”

Projekt Ochrona muraw kserotermicznych w polsko-niemieckim obszarze przygranicznym finansowany jest z Programu Współpracy INTERREG V A Meklemburgia-Pomorze Przednie / Brandenburgia / Polska w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Projekt realizowany jest także przy wsparciu finansowym Baltic See Conservation Fundation.

 


Die nächste Liste der interessantesten Standorte mit Trockenrasen, deren Besichtigung wir empfehlen, betrifft die Gemeinde Cedynia in der Woiwodschaft Zachodniopomorskie.

Als erstes schlagen wir eins der ältesten Naturschutzgebiete in der Region – “Bielinek” vor. Es steht seit 1927 unter Schutz. Gegenwärtig umfasst es eine Fläche von über 76 ha. Ziel des Schutzes ist es, aus wissenschaftlichen und didaktischen Gründen Wald-Steppen-Komplexe an den Hängen des Oderdurchbruchs mit Beständen seltener Pflanzenarten zu erhalten, darunter die Flaumeiche Quercus pubescens, die außerhalb ihres Verbreitungsgebiets und am einzigen Standort in Polen vorkommt, sowie mediterrane und pontinische Arten. Durch das Naturschutzgebiet verlaufen zwei Wanderwege, von denen einer speziell für Trockenrasen-Liebhaber geeignet ist:

  • „Route durch Trockenrasen mit 2141 m Länge;
  • „Didaktische Route” mit 5146 m Länge.

Entlang der Routen, die auf unbefestigten Forststraßen verlaufen, gibt es eine kleine touristische Infrastruktur und zahlreiche Informationstafeln. Denken Sie daran, dass sich man im Naturschutzgebiet nur auf den oben genannten Routen bewegen darf!

Entlang der Routen, die auf unbefestigten Waldwegen verlaufen, gibt es eine kleine touristische Infrastruktur und zahlreiche Informationstafeln. Denken Sie daran, dass sich man im Naturschutzgebiet nur auf den oben genannten Routen bewegen darf!

Zu den wertvollsten floristischen Besonderheiten des Objekts gehören neben der Flaumeiche: Blaurote Steinsame Lithospermum purpurocaeruleum, Deutscher Alant Inula germanica (das Naturschutzgebiet ist zugleich der einzige Standort der oben genannten Arten in Polen). Diese sehr umfangreiche Form des Naturschutzes befindet sich zwischen den Ortschaften Bielinek, Markocin und Lubiechów Dolny.

Autos können auf Waldparkplätzen abgestellt werden.

 

Das zweite der vorgeschlagenen Gebiete ist das Naturschutzgebiet “Dipl.-Ing. Wiesław Czyżewski-Heidegebiet” in der Nähe von Osinów Dolny. Das Ziel des Schutzes von dem Schutzgebiet ist sehr ” umfangreich”, weil es darin besteht, die mit Heide und Trockenrasen bewachsenen Hügel und die Trockenrasenflächen zu erhalten, insbesondere die biologische Vielfalt und die soziale Organisation der Organismen zu bewahren, die für offene Gebiete – Heide, Trockenrasen und Sandrasen – charakteristisch sind, die einheimischen Populationen von Pflanzenarten, Pilzen, Tieren und anderen Lebewesen zu schützen, die auf natürliche Weise im Gebiet der Heidelandschaft sowie der Trockenrasen und der Sandrasen vorkommen, sowie die ökologischen Beziehungen zwischen diesen Populationen und den im Schutzgebiet vorkommenden Lebensräumen zu erhalten.

Obwohl die Bezeichnung des Gebietes nur auf Heideflächen hinweist, kommen hier auf etwa 15 % des Gebietes Trockenrasen und Sandrasen in Form eines Mosaiks vor. Seitens der Landstraße 124 befindet sich am Naturschutzgebiet ein Parkplatz, von dem aus ein Fußweg direkt über die Heide zum Aussichtspunkt führt. Der Weg ist mit einer touristischen Infrastruktur ausgestattet, die bei der Besteigung der Hügel sehr hilfreich ist. Es ist zu betonen, dass das Objekt und seine unmittelbare Umgebung im Gebiet der Moränenhügel der so genannten Karpaten bei Cedynia liegen.

Wertvolle Trockenrasen, darunter Traubige Graslilie Anthericum liliago, sind bereits vom Weg aus zu sehen. Die sonstigen seltenen wärmebedürftigen Arten sind: Erd-Segge Carem supina, Gold-Aster Linosyris vulgaris, Wiesen-Kuhschelle Pulsatilla pratensis, Rote Schwarzwurzel Scorzonera purpura, Haar-Pfriemengras Stipa capillata. Hier darf man auch nur auf dem ausgewiesenen Weg wandern! Vom Naturschutzgebiet aus führt ein Weg zum benachbarten Czcibor-Berg, dem Ort der legendären Schlacht von Zehden im Jahre 972.

 

Der dritte Vorschlag ist die ökologische Nutzfläche „Trockenrasen bei Kostrzynek”, die 2006 für die Erhaltung des herrlichen Pfriemengrasrasens Potentillo – Stipetum capillatae – anerkannt wurde. Es ist ein Standort u.a. von Haar-Pfriemengras Stipa capillata, Tauben-Skabiose Scabiosa columbaria, Dorniger Hauhechel Ononis spinosa und von anderen populären wärmebedürftigen Arten. Das Objekt erstreckt sich auf ca. 2,50 ha Fläche. Auf dem Gipfel (Nutzfläche der ehemaligen Grube) befindet sich ein Aussichtspunkt mit herrlichem Blick auf die Überflutungsgebiete an der Oder. Das Objekt ist auch mit der touristischen Infrastruktur: Treppen, Geländer, Überdachung und Informationstafeln ausgerüstet.

 

Lage der Orte:

 

 

Wspólna metodyka inwentaryzacji/mapowania muraw kserotermicznych w projekcie INT162          

Das Projekt „Schutz der Trockenrasen im deutsch-polnischen Grenzgebiet” wird im Rahmen des Programms Interreg V A Mecklenburg-Vorpommern / Brandenburg / Polen durch die Europäische Union aus Mitteln des Fonds für Regionale Entwicklung (EFRE) kofinanziert.  Das Projekt wird auch mit finanzieller Unterstützung der Baltic See Conservation Foundation durchgeführt.

Zamknij przybornik