Węgorz europejski jest fascynującym gatunkiem. Urodzony na morzu, migruje następnie do wód śródlądowych, aby jeść i rosnąć. W ciągu swojego życia przemierza wiele tysięcy mil i przechodzi przez wiele bardzo różnych etapów, naznaczonych zmianami koloru. Zasoby węgorza europejskiego znajdują się w krytycznym stanie od ponad dekady!
W 2007 r. UE przyjęła „rozporządzenie w sprawie węgorza”, które zapewniło ramy dla odbudowy zasobów tego gatunku w perspektywie długoterminowej. W celu ochrony populacji i zapewnienia jej zrównoważonego użytkowania kraje UE ustanowiły plany zarządzania zasobami węgorza (EMP) dla dorzeczy o znacznych siedliskach węgorza. Plany przewidywały różne środki mające na celu:
- zapewnić, aby co najmniej 40% dorosłych węgorzy swobodnie migrowało do morza;
- połowy profesjonalne i rekreacyjne zostały ograniczone;
- ułatwienie migracji ryb przez rzeki;
- zarybianie wybranych wód śródlądowych młodymi węgorzami.
Ocena Komisji Europejskiej odnośnie wykonania ww. rozporządzenia wykazała, że:
- regulacja dotycząca węgorza pozostaje nadal ważnym instrumentem pomagającym w odbudowie zasobów węgorza europejskiego. Zapewnia zarządzanie zasobami węgorza na wszystkich jego etapach życia i zajmuje się zarówno oddziaływaniem człowieka na rybołówstwo, jak i niezwiązanym z rybołówstwem;
- pomimo godnych uwagi postępów w ograniczaniu nakładów połowowych i wspólnych prób opracowania ogólnoeuropejskich ram zarządzania, status węgorza europejskiego pozostaje krytyczny;
- ucieczka węgorza srebrnego jest nadal znacznie poniżej zakładanej 40% biomasy, który istniałby, gdyby wpływ na stado nie miał wpływu człowiek;
- chociaż zarybianie odnosi efekty w niektórych państwach członkowskich, nie wszystkie osiągnęły swoje cele zarybiania;
- roczne sprawozdania państw członkowskich na temat cen węgorza szklistego są niepełne. Wiele krajów finansuje hodowlę węgorza szklistego za pośrednictwem Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (EFMR);
- śmiertelność niezwiązana z rybołówstwem nie spadła znacząco w ciągu ostatniej dekady. Kwestie te nie zostały w wystarczającym stopniu uwzględnione w PZŚ i powiązanych działaniach;
- chociaż rozporządzenie w sprawie węgorza zapewnia niezbędne ramy dla odbudowy zasobów, jego odbudowa jest wciąż daleka od pewności. Powszechnie wiadomo, że odnowienie węgorza europejskiego zajmie wiele dziesięcioleci, biorąc pod uwagę długą żywotność gatunku.
Pod adresem opinii posypały się niezwłocznie liczne uwagi i komentarze organizacji działających na rzecz ochrony węgorza, jak również samych rybaków. Coalition Clean Baltic, CCB określiła dokument jako zbyt krótki, bardzo rozczarowujący i „pusty”! Przede wszystkim opinia:
- nie zawiera prawie żadnych dodatkowych propozycji i nowych działań, poza sugestią wykonania prac w górnych odcinkach rzeki z zaporami itp.;
- stwierdza, że rozporządzenie jest odpowiednio sporządzone do osiągnięcia zakładanych celów, a w oczywisty sposób nie jest;
- w mniejszym lub większym stopniu zmniejsza presję związaną z rybołówstwem, oprócz niewielkiej ilości NNN;
- kończy się odrobiną nadziei, że coś się wydarzy cyt.: „… powszechnie wiadomo, że odbudowa węgorza europejskiego zajmie wiele dziesięcioleci. W związku z tym potrzebne są dalsze ambicje w celu wdrożenia rozporządzenia, kładąc większy nacisk na środki niezwiązane z rybołówstwem”.
Wszyscy czekali na ocenę, aby zobaczyć, co dokładnie należy zrobić, a głównym przesłaniem opinii jest fakt, iż wyraźnie nie można liczyć, że Komisja podejmie jakiekolwiek duże kroki w zakresie ochrony węgorza. W związku z powyższym wszystkim zainteresowanym organizacjom i podmiotom pozostaje obecnie naciskać na wszystkie dostępne kanały, aby poczynione zostały postępy w realizacji innych międzynarodowych aktów i programów – przykładowo: HELCOM, CMS oraz w dokumentach krajowych.
Ocena (w języku angielskim) do pobrania poniżej (plik pdf): w wersji pełnej oraz w wersji streszczonej.
Zdjęcie autorstwa: PENEBAR z Pixabay.
