Międzynarodowy Dzień Morświna Bałtyckiego (IDBHP) zostało wprowadzony został 20 lat temu na mocy Porozumienia o Ochronie Małych Waleni z Bałtyku, Północno-Wschodniego Atlantyku, Morza Irlandzkiego i Morza Północnego (UNEP/ASCOBANS). Tradycyjnie odbywa się on w trzecią niedzielę maja każdego roku w krajach wokół Bałtyku. Głównym celem wydarzenia jest zwiększenie świadomości społecznej na temat populacji morświnów, która jest zagrożona wyginięciem.
Morświn zwyczajny (Phocoena phocoena) żyje samotnie lub w małych grupach w płytkich wodach przybrzeżnych na półkuli północnej. W polskiej części Bałtyku w 1994 żyło około 600 osobników, jednak populacja tego gatunku gwałtownie maleje i w 2014 liczba ta spadła do około 500 osobników. Te ssaki nie dają się chować w niewoli, co dodatkowo utrudnia utrzymanie ich ciągle zmniejszającej liczebności. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów subpopulacja morświna żyjąca w Morzu Bałtyckim została zaliczona do kategorii „krytycznie zagrożony”. W Polsce morświny są chronione od 1984 r., zabronione jest ich umyślne płoszenie czy zabijanie, transport żywych osobników, niszczenie ich siedlisk lub ostoi.
Największymi zagrożeniami dla morświnów w Bałtyku są: przyłów – czyli przypadkowe zaplątywanie się w sieci rybackie, zanieczyszczenia morza oraz zakłócenia hydroakustyczne, które wynikają z rosnącego poziomu hałasu związanego z transportem czy podwodnymi detonacjami. W 2015 roku Generalny Dyrektor ochrony Środowiska zatwierdził Program ochrony tego gatunku zakładający zmianę typów sieci i technik łowienia, opracowanie planów zagospodarowania przestrzennego na morzu, ograniczenie hałasu i zanieczyszczeń w Bałtyku. Aktualizacja dokumentu, zgodnie z pierwotnymi założeniami, powinna przypadać w bieżącym roku.
Podnoszenie świadomości społecznej odgrywa ważną rolę we wspieraniu skutecznych działań ochronnych. IDBHP ma na celu promocję wsparcia publicznego poprzez (krajowe) instytucje organizujące różne wydarzenia i wystawy w muzeach i instytucjach naukowych na całym obszarze Morza Bałtyckiego. Czym dokładnie jest ASCOBANDS – doskonale wyjaśnia poniższa ulotka:
Materiał w formacie pdf dostępny jest także tutaj: ASCOBANS_Leaflet2009_POL_1
Oprócz licznych publikacji naukowych i dydaktycznych oraz aktualności zamieszczanych na stronie internatowej ASCOBANS, podczas Międzynarodowego Dnia Morświna Bałtyckiego odbywa się objazdowy pokaz gatunków morskich prezentujący naturalnej wielkości nadmuchiwane modele wielu gatunków objętych ww. Porozumieniem, w sieci zamieszczane są min. filmiki dla dzieci – jak m.in.:
Do celebrowania ww. Dnia i organizacji odrębnych wydarzeń dotyczących ochrony morświna bałtyckiego zaproszone są wszystkie zainteresowane tematem osoby, urzędy i organizacje.
Federacja Zielonych „GAJA” od 2005 r. w ramach Coalition Clean Baltic realizuje działanie ciągłe pod nazwą „Ochrona morświna w wodach Bałtyku”. W 2015 r. wydana została broszura pn. Morświn bałtycki potrzebuje ochrony. Można się z nią zapoznać tutaj.
Źródło:
