Wędkarstwo jest rodzajem aktywności, która zapewnia wyjątkowo bliski kontakt z przyrodą. Dzięki temu większość wędkarzy jest świadoma zagrożeń, które negatywnie wpływają na stan środowiska przyrodniczego. Ryby są w Polsce grupą gatunków, które są wyjątkowo dotknięte skutkami inwazji biologicznych. Niemal 30% gatunków ryb w Polsce to gatunki obce, a wśród nich są gatunki bardzo inwazyjne.
Obecność części z nich w naszych wodach nie jest wynikiem celowego działania człowieka. Dostały się do Polski m.in. jako niechciany „dodatek” w czasie planowych zarybień (np. czebaczek amurski Pseudorasbora parva wsiedlony wraz z materiałem zarybieniowym karpia i ryb roślinożernych) i wskutek samodzielnej migracji przez systemy sztucznych kanałów łączących rzeki zlewni Morza Czarnego i Bałtyckiego (np. babka szczupła Neogobius fluviatilis). Nie brak jednak w Polsce obcych gatunków ryb, które zostały wsiedlone celowo. Część takich introdukcji prowadzona była w ramach komercyjnej działalności rybackiej (np. tołpyga pstra Aristichthys nobilis). Jednak również koła wędkarskie praktykują zarybienia obcymi gatunkami (np. pstrągiem tęczowym Oncorhynchus mykiss). Ponadto wędkarze przyczyniają się do rozprzestrzeniania obcych gatunków ryb wykorzystywanych jako żywa przynęta (np. sumik karłowaty Ameiurus nebulosus).
Z punktu widzenia interesów ochrony przyrody, wykorzystywanie obcych gatunków do zarybień jest w większości przypadków działaniem kontrowersyjnym, a czasem wręcz niepożądanym. Dlatego jeśli jest to możliwe, należy dążyć do zastępowania obcych gatunków ryb rodzimymi gatunkami alternatywnymi. Jeśli takich alternatyw nie udaje się znaleźć, to do zarybień obcymi gatunkami należy podchodzić z dużą rozwagą, zwłaszcza na obszarach o wysokiej wartości przyrodniczej.
Nie należy stosować inwazyjnych gatunków obcych jako żywej przynęty. Zgodnie z § 8 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 listopada 2001 r. w sprawie połowu ryb oraz warunków chowu, hodowli i połowu innych organizmów żyjących w wodzie, po złowieniu czebaczka amurskiego, sumika karłowatego i trawianki Perccottus glenii, nie należy ich wpuszczać ani do łowiska, w którym je złowiono, ani do innych wód (zakaz ten dotyczy również obcych raków: pręgowatego Orconectes limosus i sygnałowego Pacifastacus leniusculus).
Warto również pamiętać, że zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu i warunków prowadzenia połowów w celach sportowo-rekreacyjnych oraz wzorów sportowych zezwoleń połowowych, dobowe limity połowowe nie obowiązują w przypadku babki byczej Neogobius melanostomus. Gatunek ten może zatem być poławiany bez ograniczeń.
Wszystkie powyższe działania mają na celu ograniczenie liczebności i zasięgu występowania obcych gatunków ryb w naszych wodach. Jednak nie jest to jedyny sposób w jaki wędkarze mogą przyczynić się do łagodzenia skutków inwazji biologicznych w naszym kraju. Częsta obecność w terenie tak licznej rzeszy osób tworzy rozległą sieć obserwatorów, z których wielu dysponuje dużą wiedzą przyrodniczą. Uzyskiwane przez nich w czasie wędkowania informacje dotyczące np. występowania gatunków obcych, mogłyby stanowić nieocenioną pomoc w ich monitoringu. Dotyczy to zresztą nie tylko obcych ryb, ale także przedstawicieli innych grup taksonomicznych. Ogromny potencjał wędkarzy w tym zakresie z pewnością nie jest wystarczająco wykorzystany. Dobrym rozwiązaniem byłoby stworzenie internetowych portali umożliwiających osobom chętnym do współpracy sprawne przekazywanie informacji o obserwacjach poczynionych w terenie. Suma pojedynczych obserwacji dokonanych przez wiele osób na dużym obszarze byłaby doskonałym materiałem do analiz, mających na celu na przykład monitorowanie rozprzestrzeniania się w Polsce obcych gatunków. W chwili obecnej wszystkie informacje o tych gatunkach można przekazywać do Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie, na adres ias@iop.krakow.pl lub telefonicznie na numer 609 440 104.
Źródło: https://www.iop.krakow.pl/ias/problem/jak-pomoc-jak-nie-szkodzic/wedkarze
Więcej informacji o zagadnieniu znajdą Państwo także w zakładce projektu Edukacja w zakresie eradykacji i kontroli wielkości populacji inwazyjnych gatunków obcych przez myśliwych i wędkarzy realizowanego przez Federację Zielonych „GAJA”.
