W przeszłości powszechną praktyka stosowaną przy prowadzeniu gospodarki leśnej było wprowadzanie na wielką skalę do środowiska przyrodniczego obcych gatunków drzew. Miało to m. in. poprawić warunki glebowe oraz zwiększyć różnorodność i produktywność drzewostanów. Niestety część introdukowanych w ten sposób gatunków, np. czeremcha amerykańska Padus serotina, okazała się bardzo inwazyjna i zaczynała dominować w drzewostanie, negatywnie wpływając zarówno na różnorodność przyrodniczą, jak i na produkcję drewna.
Obecnie do nasadzeń obcych gatunków drzew podchodzi się z większą ostrożnością. W obowiązujących od 2012 r. Zasadach hodowli lasu nie ma wprawdzie tak bezpośrednich odniesień do potrzeby ograniczania stosowania tych gatunków jakie były zawarte we wcześniejszych wersjach tego dokumentu, jednak głównym celem hodowli lasu pozostaje zachowanie lasów istniejących i kształtowanie nowych, z respektowaniem procesów naturalnych. Szczegółowe cele hodowli lasu obejmują m. in. przywracanie naturalnej różnorodności biologicznej lasu oraz racjonalne użytkowanie i bieżące odnawianie zasobów leśnych z zachowaniem ich naturalnej różnorodności biologicznej. Ponadto celem gospodarki nasiennej w lasach jest m. in. dążenie do zachowania naturalnego bogactwa lasu na poziomie ekosystemowym, gatunkowym i genetycznym oraz zachowanie naturalnego zróżnicowania genetycznego populacji rodzimych gatunków drzew leśnych i utrwalanie najlepszych populacji w miejscach ich występowania.
Wprowadzanie w ramach odnowień czy zalesień gatunków obcych, a zwłaszcza takich, które są inwazyjne, nie przyczynia się zatem do osiągnięcia powyższych celów. Wykorzystywanie tak inwazyjnych gatunków obcych jak czeremcha amerykańska powinno zostać całkowicie zaniechane i powinny być one eliminowane w ramach działań ochronnych o przebudowy drzewostanów, zwłaszcza na obszarach o dużej wartości przyrodniczej. Natomiast stosowanie innych, mniej inwazyjnych gatunków, takich jak dąb czerwony Quercus rubra, powinno być prowadzone w ograniczonym zakresie, np. ze względu na ich znaczenie produkcyjne i biocenotyczne czy tradycję regionalnej kultury leśnej.
Należy również pamiętać o bardzo ważnej roli jaką odgrywają struktury odpowiadające za gospodarkę leśną w edukacji przyrodniczej. Działalność ta rozwija się bardzo dynamicznie i stała się nieodłączną częścią gospodarowania lasami. Potencjał ten można z pewnością jeszcze bardziej wykorzystać do podniesienia poziomu wiedzy o inwazjach biologicznych. Stałym elementem systemu edukacji o ochronie przyrody w lasach powinny stać się m. in. informacje o występujących lokalnie inwazyjnych obcych gatunkach, zagrożeniach, które one powodują. Nieoceniona byłaby również edukacja w zakresie podstawowych zasad, którymi powinny się kierować osoby stykające się na co dzień z obcymi gatunkami obcymi– na przykład o zakazie uwalniania do środowiska przyrodniczego hodowanych egzotycznych zwierząt.
Źródło: https://www.iop.krakow.pl/ias/problem/jak-pomoc-jak-nie-szkodzic/lesnicy
Obraz wyróżniający autorstwa: jhenning z Pixabay.
Więcej informacji o zagadnieniu znajdą Państwo także w zakładce projektu Edukacja w zakresie eradykacji i kontroli wielkości populacji inwazyjnych gatunków obcych przez myśliwych i wędkarzy realizowanego przez Federację Zielonych „GAJA”.
