Międzynarodowy Dzień Bałtyckiego Morświna (IDBHP) ma na celu propagowanie wiedzy o tych jedynych bałtyckich waleniach oraz zwrócenie uwagi na niebezpieczeństwa zagrażające ich lokalnej i światowej populacji. Święto to ma charakter ruchomy – obchodzone jest w trzecią niedzielę maja i połączone jest z różnymi lokalnymi wydarzeniami. Szczegółowy spis najciekawszych wydarzeń można znaleźć na facebook’u IDBHP.
Morświn zwyczajny (Phocoena phocoena) żyje samotnie lub w małych grupach w płytkich wodach przybrzeżnych na półkuli północnej. W polskiej części Bałtyku w 1994 żyło około 600 osobników, jednak populacja tego gatunku gwałtownie maleje i w 2014 liczba ta spadła do około 500 osobników. Te ssaki nie dają się chować w niewoli, co dodatkowo utrudnia utrzymanie ich ciągle zmniejszającej liczebności. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów subpopulacja morświna żyjąca w Morzu Bałtyckim została zaliczona do kategorii „krytycznie zagrożony”. W Polsce morświny są chronione od 1984 r., zabronione jest ich umyślne płoszenie czy zabijanie, transport żywych osobników, niszczenie ich siedlisk lub ostoi.
Największymi zagrożeniami dla morświnów w Bałtyku są: przyłów – czyli przypadkowe zaplątywanie się w sieci rybackie, zanieczyszczenia morza oraz zakłócenia hydroakustyczne, które wynikają z rosnącego poziomu hałasu związanego z transportem czy podwodnymi detonacjami. W 2015 roku Generalny Dyrektor ochrony Środowiska zatwierdził Program ochrony tego gatunku zakładający zmianę typów sieci i technik łowienia, opracowanie planów zagospodarowania przestrzennego na morzu, ograniczenie hałasu i zanieczyszczeń w Bałtyku. Aktualizacja dokumentu, zgodnie z pierwotnymi założeniami, powinna przypadać w bieżącym roku.
Federacja Zielonych „GAJA” od 2005 r. w ramach CCB realizuje działanie ciągłe pod nazwą „Ochrona morświna w wodach Bałtyku „. W 2015 r. wydana została broszura pn. Morświn bałtycki potrzebuje ochrony. Można się z nią zapoznać tutaj.
Polecamy także 2-minutowy filmik edukacyjny dla dzieci „Witaj mały waleniu”:
Auror zdjęcia: Erik Christensen, źródło: https://commons.wikimedia.org (licencja: CC-BY-SA-3.0)
